Matera in de Zuid-Italiaanse regio Basilicata is dit jaar de Culturele Hoofdstad van Europa. De expositie ‘Visione Unica’ van het ontwerpersduo Formafantasma laat Joris Ivens’ documentaire l’Italia non è un paese povero (1960) zien, als deel van een uitgebreid visueel archief over het zeer oude en rijke erfgoed van deze regio. De afgelopen decennia is deze stad spectaculair omgevormd van arm en achtergesteld naar een culturele toplocatie. De expositie loopt van 8 juni tot 15 september.

‘De film Regen, uit 1929, geeft niet alleen een mooi tijdsbeeld, het is ook pionierswerk vol filmische vindingrijkheid. Zo belangrijk dat hij is opgenomen in de canon van de zestien belangrijkste Nederlandse films ooit gemaakt. Sinds ik de film voor het eerst zag, dertig jaar geleden als filmacademiestudent, wil ik een remake maken van Regen’, zegt filmmaker Chris Teerink. ‘Als eerbetoon en om de filmgeschiedenis levend te houden door ermee aan de slag te gaan.' De film gaat in oktober in premiere.< ...

Op 16 november gaat op het IDFA de documentaire Marceline. Een vrouw. Een eeuw in premiere. De Duitse regisseur Cordelia Dvorak schetst daarin het leven van de onlangs overleden cineast Marceline Loridan-Ivens (1928-2018), de vierde vrouw van Joris Ivens. Als meisje overleefde ze Auschwitz-Birkenau, waarna ze zichzelf als vrouw in vrijheid moest ontdekken. Dat deed ze, zo vertelt Marceline, op radicaal vrijgevochten wijze. Als bijna 90-jarige vrouw lijkt ze niet wezenlijk veranderd; het leven gaat alleen wat langzamer.

Op 18 september 2018 is in Parijs Marceline Loridan-Ivens (19 maart 1928, Epinal) overleden. Ze komt uit een Poolse familie (Lodz), die vanwege het anti-semitisme naar Franrkijk is geëmigreerd. Gedurende haar lange werkzame leven is zij o.a. enquetrice, filmmaakster, producente en schrijfster geweest. Zij was de laatste, vierde echtgenoot van Joris Ivens, die zij in 1963 voor het eerst had ontmoet. Het koppel trouwde offciieel in 1977. Haar leven stond in het teken van oorlog.

Voor eind maart krijgt het stenige Joris Ivensplein in Nijmegen een nieuw uiterlijk. In de geest van wat Joris Ivens ooit – in 1987 – zelf voor ogen stond: een intiem en warm plein, waar mensen met elkaar in contact komen. Het plein wordt groener, krijgt een vijver en er komen extra zitplekjes. In 2015-2016 hebben bewoners 300 ideeën aangereikt en zijn er straatenquêtes gehouden met dit ontwerp als resultaat.

Wat zijn de beste documentaires ooit? Het bekende internationale filmtijdschrift 'Sight&Sound', dat een traditie heeft opgebouwd met verkiezingen van de beste speelfilms, publiceert in haar septembernummer voor het eerst een verkiezing van de beste documentaires, waaraan 340 filmcritici en filmmakers hebben deelgenomen. In deze lijst werden maar liefst 11 Ivensfilms verkozen.